Chotyniec, pozostający przez setki lat ludną osadą, położony jest w obniżeniu pomiędzy Karpatami a Roztoczem (tzw. Brama Przemyska), w krainie geograficznej od niepamiętnych czasów sprzyjającej osadnictwu (wyjątkowego w skali europejskiej, historycznego znaczenia nabierają badania archeologiczne rozległego, scytyjskiego grodziska w zachodniej części wsi). Wieś istniała już w XIV wieku i była własnością królewską, około połowy XV wieku nadaną Budziwojowi Mamajowiczowi. Na przełomie XVI i XVII wieku utrzymywał tu jedną z siedzib Stanisław Stadnicki, w 1603 roku potykając się tym miejscu zbrojnie z Janem Herburtem. W XVII wieku Chotyniec doświadczał najazdów tatarskich, kozackich i wojsk Jerzego II Rakoczego, m.in. w latach: 1624, 1629, 1648, 1657, 1672, będąc niszczony nawet w 3/4, zawsze odbudowywał się.  

Istniejącą, drewnianą cerkiew w Chotyńcu wzniesiono przed 1615 rokiem. Jest ona kolejną świątynią zbudowaną w tej miejscowości. Orientowana, położona na niewielkim wzniesieniu, we wschodniej części wsi, otoczona wieńcem starodrzewu i drewnianym ogrodzeniem, w obrębie którego relikty dawnego cmentarza. W północno – zachodniej części placu cerkiewnego drewniana, izbicowa dzwonnica z początku XVII wieku (przeniesiona w 1993 roku z pobliskich Torek), konstrukcji słupowo – ramowej, zwieńczona, wysokim czteropołaciowym dachem. Dach i ściany pobite gontem, izbica deskowaniem pionowym poniżej arkadowej, ażurowej galerii. Za cerkwią, od wschodu, czynny cmentarz. Świątynia należy do najcenniejszych zabytków drewnianego budownictwa cerkiewnego na terenie Polski, m.in. dzięki formie architektonicznej nawiązującej do najdawniejszych wzorców. Zapewne od początku istnienia cerkiew posiadała górną kaplicę ponad babińcem, dostępną zewnętrznymi schodami (przy północnej ścianie) poprzez obiegającą ją z trzech stron arkadową galerię z balustradą. Chociaż na ukształtowanie harmonijnej bryły świątyni znaczący wpływ miał remont przeprowadzony w 1733 roku, zachowała ona nie tylko pierwotny zrąb ścian, ale również szereg oryginalnych archaicznych cech w rozplanowaniu czy konstrukcji. Ma układ trójdzielny, z sanktuarium, nawą i prytworem (babiniec) w układzie amfiladowym. Prytwor i nawa na planach zbliżonych do kwadratów. Sanktuarium zamknięte od wschodu trójbocznie, poszerzone od północy i południa o prostokątne pastoforia – prothesis i diakonikon, otwarte w całości do jego wnętrza. Prothesis posiada funkcję liturgiczną – mieści żertwiennik (mensę), przy którym celebrowana jest pierwsza część liturgii – przygotowanie darów. Diakonikon to pomieszczenie tradycyjnie służące przechowywaniu szat i utensyliów liturgicznych. Pierwotnie sanktuarium było niższe, a półkolebki sklepień prothesis i diakonikonu płynnie przechodziły w kolebkowy profil zrębowego sklepienia sanktuarium. Niższe, okrągłe okienka sanktuarium doświetlały wtedy jego wnętrze, znajdując się w uskoku lub na połaci zewnętrznego przydachu (obecnie poniżej połaci dachowych opasania), opartego na rysiach – ostatkach belek zrębu ścian. Dach ponad sanktuarium miał wówczas formę siodłową, a kryjąc jednocześnie pastoforia, znajdował tak jak dzisiaj kontynuację w wydatnym okapie opasającym cerkiew w połowie wysokości ścian nawy (tam wsparty na rysiach) oraz dzieląc kondygnacje kaplicy górnej i babińca, gdzie wsparty był na ozdobnie ukształtowanych słupach, z bocznymi zastrzałami budującymi arkady (podobnie ukształtowane podpory w galerii kaplicy).